STRONA GŁÓWNA / Wprowadzenia teologiczno-pastoralne / Pontyfikał / Obrzędy święceń biskupa, prezbiterów i diakonów / Wprowadzenie ogólne
 
 
 
 

 

OBRZĘDY ŚWIĘCEŃ BISKUPA, PREZBITERÓW I DIAKONÓW

 

WPROWADZENIE OGÓLNE

I. Świecenia

1. Przez święcenia niektórzy chrześcijanie zostają ustanowieni świętymi szafarzami w imię Chrystusa i otrzymują dar Ducha Świętego, aby karmili Kościół słowem i łaską Bożą1.

2. Albowiem "Chrystus, którego Ojciec uświęcił i posłał na świat (J 10,36), uczestnikami swego uświęcenia i posłannictwa uczynił, za pośrednictwem swoich Apostołów, ich następców, to znaczy biskupów; oni zaś w sposób prawomocny przekazali zadania swego urzędu w różnym stopniu różnym jednostkom w Kościele. Tak oto urząd kościelny, przez Boga ustanowiony, sprawowany jest w różnych stopniach święceń przez tych, którzy od starożytności już noszą nazwę biskupów, prezbiterów i diakonów"2.

3. Biskupi, "naznaczeni pełnią sakramentu święceń"3, przez Ducha Świętego, który został im dany w święceniach, "stali się prawdziwymi i autentycznymi nauczycielami wiary, kapłanami i pasterzami"4, i jako tacy , uobecniając sobą Chrystusa (in persona Christi), stoją na czele Pańskiej owczarni.

4. "Prezbiterzy, choć nie posiadają pełni kapłaństwa i w wykonywaniu swej władzy zależni są od biskupów, związani są jednak z nimi godnością kapłańską i na mocy sakramentu święceń, na podobieństwo Chrystusa, najwyższego i wiekuistego Kapłana (Hbr 5, 1-10; 7,24; 9,11-28), wyświęcani są, aby głosić Ewangelię, być pasterzami wiernych i sprawować kult Boży jako prawdziwi kapłani Nowego Testamentu"5.

5. Diakonom "nakłada się ręce nie dla kapłaństwa, lecz dla posługi. Umocnieni bowiem łaską sakramentalną, w posłudze liturgii, słowa i miłości służą Ludowi Bożemu w łączności z biskupem i jego prezbiterium"6.

6. Święceń udziela się przez nałożenie rąk biskupa i modlitwę, w której biskup błogosławi Boga oraz błaga o dar Ducha Świętego do pełnienia posługi7. W świetle tradycji, poświadczonej zwłaszcza przez liturgiczne obrzędy i praktykę Kościoła tak na Wschodzie jak i na Zachodzie, okazuje się, że przez nałożenie rąk i modlitwę święceń jest udzielany dar Ducha Świętego i wyciśnięte święte znamię, dzięki czemu biskupi, prezbiterzy i diakoni, każdy na swój sposób, zostają upodobnieni do Chrystusa8.

II. Struktura liturgii świeceń

7. Nałożenie rąk i modlitwa święceń stanowią istotny element każdych święceń, przy czym modlitwa błogosławieństwa i prośby określa znaczenie nałożenia rąk. Dlatego też te obrzędy stanowiące centrum, winny być wyjaśniane w katechezie i uwydatniane w czasie sprawowania liturgii.
W czasie nakładania rąk wierni modlą się w milczeniu, w modlitwie zaś uczestniczą przez słuchanie jej i potwierdzenie końcową aklamacją.

8. Podczas sprawowania święceń wielkie znaczenie mają obrzędy przygotowawcze, a mianowicie przedstawienie elekta lub wybór kandydatów, homilia, przyrzeczenie wybranych i litania błagalna, a także różne w poszczególnych święceniach obrzędy wyjaśniające, które ukazują zadania powierzone przez nałożenie rąk i wezwanie Ducha Świętego.

9. Święcenia powinny się odbywać podczas Mszy świętej, w której wierni czynnie uczestniczą, zwłaszcza w Dniu Pańskim, kiedy to wszyscy gromadzą się "przy jednym ołtarzu pod przewodnictwem biskupa, otoczonego przez prezbiterów i usługujących"9. W ten sposób szczególne ukazywanie się Kościoła i udzielanie święceń łączy się z Ofiarą eucharystyczną, która jest źródłem i szczytem całego życia chrześcijańskiego10.

10. Wewnętrzny związek święceń i celebracji Mszy ukazuje sie nie tylko przez umiejscowienie obrzedu i przez odpowiednie formuly w Modlitwie eucharystycznej oraz w koncowym blogoslawienstwie, lecz takze, przy zachowaniu obowiazujacych przepisów, przez dobór czytan i zastosowanie formularza specjalnej Mszy obrzedowej dostosowanej do udzielanych swiecen.

III. Dostosowanie do miejscowych warunków i okoliczności

11. Konferencje Biskupów mają prawo dostosować "Obrzędy święceń biskupa, prezbiterów i diakonów" do potrzeb poszczególnych regionów. Tak przystosowane obrzędy mogą być sprawowane w danym regionie po zatwierdzeniu uchwały Konferencji Biskupów przez Stolicę Apostolską. Uwzględniając miejscowe warunki i okoliczności oraz sposób myślenia i tradycje poszczególnych narodów, Konferencje Biskupów mogą:
a) określić sposób, w jaki wspólnota, zgodnie z miejscowym zwyczajem, wyraża zgodę na wybór kandydatów (w święceniach biskupa, nn. 38 i 74; w święceniach prezbiterów, nn. 122. 150. 266. 307; w święceniach diakonów, nn. 198. 226. 264. 305);
b) postanowić, aby do pytań przed święceniami, przewidzianych w obrzędach, dodano zależnie od okoliczności, jeszcze inne pytania (w święceniach biskupa, nn. 40 i 76; w święceniach prezbiterów, nn. 124. 152. 270. 311; w święceniach diakonów, nn. 200. 228. 268. 309);
c) określić sposób, w jaki wybrani do diakonatu i prezbiteratu przyrzekają cześć i posłuszeństwo (nn. 125. 153. 201. 228. 269. 271. 310. 312);
d) ustalić, aby postanowienie podjęcia obowiązku celibatu (w święceniach diakonów, nn. 200. 228. 268. 309) wyrażane było nie tylko w odpowiedzi na dotyczące tego pytanie ale również w jakiejś formie zewnętrznej;
e) zatwierdzić pewne pieśni, które mogłyby być wykonywane zamiast śpiewów wskazanych w tej księdze;
f) zaproponować Stolicy Apostolskiej inne adaptacje obrzędów, które mogłyby być wprowadzone za jej zgodą. Jednakże: nałożenie rąk nie może być pominięte; modlitwa święceń nie może być ani skrócona ani zastąpiona innymi tekstami. Winna też zostać zachowana ogólna struktura obrzędu i właściwy charakter każdego elementu.


PRZYPISY

1 Por. Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele, Lumen gentium, n. 11.
2 Tamże, n. 28.
3 Tamże, n. 26.
4 Sobór Watykański II, Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele, Christus Dominus, n. 2.
5 Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele, Lumen gentium, n. 28.
6 Tamże, n. 29.
7 Por. Pius XII, Konstytucja apostolska Sacramentum Ordinis: AAS 40(1948)5-7; Paweł VI, Konstytucja apostolska Pon-tificalis Romani recognitio; KPK, kan. 1009 §2.
8 Por. Paweł VI, Konstytucja apostolska Pontificalis Romani recognitio.
9 Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej, Sacrosanctum Concilium, n. 41.
10 Por. Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele, Lumen gentium, n. 11.


Zmiana wielkości czcionki: A A A

  kkbids@episkopat.pl
Jesteś naszym 1 gościem
     
 
 
 
   
Konferencja Episkopatu Polski