OBRZĘDY ŚWIĘCEŃ BISKUPA, PREZBITERÓW I DIAKONÓW
ROZDZIAŁ I
ŚWIĘCENIA BISKUPA
WPROWADZENIE TEOLOGICZNE I PASTORALNE
I. Znaczenie świeceń
12. Na mocy święceń biskupich i poprzez hierarchiczną komunię z Głową oraz członkami Kolegium elekt zostaje ustanowiony członkiem stanu biskupiego.
Stan biskupów przejmuje następstwo po kolegium Apostołów w dziedzinie nauczania i pasterskiego kierownictwa. W stanie biskupów przedłuża się nieustannie trwanie grona apostolskiego11. Biskupi więc, "jako następcy Apostołów, otrzymują od Pana, któremu dana jest wszelka władza na niebie i na ziemi, misję nauczania wszystkich narodów i głoszenia Ewangelii wszelkiemu stworzeniu, aby wszyscy ludzie przez wiarę, chrzest i wypełnianie przykazań dostąpili zbawienia (por. Mt 28,18-20; Mk 16,15-16; Dz 26,17n)"12.
Kolegium biskupów, zjednoczonych pod przewodnictwem jednej Głowy, którą jest Biskup Rzymu, następca świętego Piotra, wyraża jedność, różnorodność i powszechność owczarni Chrystusa13.
13. Poszczególni biskupi, stojący na czele Kościołów partykularnych, sprawują pasterskie rządy nad powierzoną im cząstką Ludu Bożego14; są oni widzialnym źródłem i podstawą jedności w tych Kościołach partykularnych, ukształtowanych na podobieństwo Kościoła powszechnego; istnieje w nich i składa się z nich Kościół katolicki15.
14. Wśród głównych zadań biskupów wymienia się głoszenie Ewangelii. Biskupi są bowiem zwiastunami wiary, przyprowadzającymi do Chrystusa nowych uczniów, a także autentycznymi nauczycielami, głoszącymi powierzonemu im ludowi prawdę, w jaką ma on wierzyć i wypełniać ją w życiu16. Przez posługę słowa udzielają wierzącym mocy Bożej, wiodącej do zbawienia (por. Rz 1,16), przez sakramenty zaś uświęcają wiernych: kierują praktyką udzielania chrztu, są naturalnymi szafarzami bierzmowania, szafarzami święceń, włodarzami dyscypliny pokutnej. Naznaczeni pełnią sakramentu święceń, są "szafarzami łaski najwyższego kapłaństwa", zwłaszcza w odniesieniu do Eucharystii, którą sami ofiarują lub o której ofiarowanie się troszczą. Każda zgodna z prawem celebracja Eucharystii podlega ich władzy. W każdej bowiem wspólnocie ołtarza, dzięki świętej posłudze biskupa, ukazuje się symbol miłości i jedności mistycznego Ciała Chrystusa17.
II. Obowiązki i posługi
15. Obowiązkiem wszystkich wiernych jest modlitwa o wybór dla nich biskupa i za biskupa wybranego. Winni to czynić zwłaszcza w modlitwie powszechnej w czasie Mszy świętej oraz w prośbach nieszporów.
Ponieważ biskup zostaje ustanowiony dla całego Kościoła lokalnego, na jego święcenia winni być zaproszeni duchowni i inni wierni, aby jak najliczniej uczestniczyli w liturgii.
16. Zgodnie ze starożytną tradycją wraz z biskupem, głównym szafarzem święceń, w ich celebracji winni uczestniczyć przynajmniej dwaj biskupi. Jest zaś bardzo wskazane, aby wszyscy obecni biskupi brali udział w wyniesieniu elekta do posługi pełni kapłaństwa18. Kładą oni ręce na elekta, wypowiadają ustaloną część modlitwy święceń oraz pozdrawiają go pocałunkiem.
W ten sposób w święceniach każdego biskupa wyraża się kolegialny charakter stanu biskupiego.
Z zasady metropolita winien udzielać święceń biskupowi diecezji należącej do metropolii, miejscowy zaś biskup - biskupowi pomocniczemu.
Biskup, główny szafarz święceń, wypowiada modlitwę święceń, w której wielbi Boga i wzywa Ducha Świętego.
17. Elektowi w przyjmowaniu święceń towarzyszą dwaj prezbiterzy diecezji, dla której jest on święcony. W imieniu lokalnego Kościoła jeden z nich prosi biskupa, głównego szafarza, o udzielenie święceń elektowi. Razem z biskupem wyświęconym podczas danego obrzędu i z innymi biskupami ci dwaj prezbiterzy i, jeśli to możliwe, także inni prezbiterzy tejże diecezji, winni koncelebrować Liturgię eucharystyczną.
18. Dwaj diakoni trzymają księgę Ewangelii nad głową elekta podczas wypowiadania modlitwy święceń.
III. Sprawowanie święceń
19. W stosownym czasie przed święceniami elekt winien odprawić rekolekcje.
20. Wypada, aby wszystkie wspólnoty diecezji, dla której biskup ma zostać wyświęcony, były odpowiednio przygotowane do udziału w liturgii święceń.
21. Biskup, który ma zostać ustanowiony głową danej diecezji, winien otrzymać święcenia w kościele katedralnym.
Biskupi pomocniczy, którzy zostają wyświęceni do posługi w jakiejś diecezji, winni również otrzymać święcenia w katedrze lub w jakimś innym znaczniejszym kościele na terenie diecezji.
22. Święcenia biskupa winny się odbywać z jak najliczniejszym udziałem wiernych, w niedzielę lub święto, zwłaszcza w święto Apostołów, chyba że racje duszpasterskie przemawiają za wyborem innego dnia. Wyklucza się jednak Triduum Paschalne, Środę Popielcową, cały Wielki Tydzień oraz Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych.
23. Święcenia odbywają się podczas Mszy świętej, po zakończeniu Liturgii słowa a przed Liturgią eucharystyczną.
Można zastosować formularz Mszy obrzędowej "Przy udzielaniu święceń", z wyjątkiem uroczystości, niedziel Adwentu, Wielkiego Postu i Wielkanocy, dni w ciągu oktawy Wielkanocy i świąt Apostołów. W tych dniach sprawuje się Mszę z dnia, z własnymi czytaniami. Jeśli jednak, w innych dniach, nie sprawuje się Mszy obrzędowej, jedno z czytań można wziąć spośród tekstów zaproponowanych dla Mszy obrzędowej.
Opuszcza się modlitwę powszechną, ponieważ jej miejsce zajmuje Litania błagalna.
24. Po Ewangelii Kościół lokalny przez usta jednego ze swych prezbiterów prosi biskupa, głównego szafarza święceń, aby wyświęcił elekta. Elekt wobec biskupa i wszystkich wiernych wyraża gotowość do pełnienia urzędu swego posługiwania zgodnie z wolą Chrystusa i Kościoła, w komunii ze stanem biskupim i pod zwierzchnictwem następcy świętego Piotra Apostoła. Modlitwą Litanii wszyscy błagają o łaskę Bożą dla elekta.
25. Przez nałożenie rąk biskupów i modlitwę święceń zostaje elektowi udzielony dar Ducha Świętego do pełnienia urzędu biskupiego posługiwania. Następujące słowa należą do istoty święceń i dlatego są wymagane do ważności aktu: "Teraz, Boże, wylej na tego wybranego pochodzącą od Ciebie moc, Ducha Świętego, który włada i kieruje, którego dałeś Twojemu umiłowanemu Synowi, Jezusowi Chrystusowi, On zaś dał Go świętym Apostołom, aby w różnych miejscach ustanowili Kościół, jako Twoją świątynię, na nieustanną cześć i chwałę Twojego imienia".
Biskup, główny szafarz święceń, wypowiada modlitwę święceń w imieniu wszystkich obecnych biskupów. Słowa należące do istoty obrzędu wypowiadają wszyscy biskupi, którzy wraz z głównym szafarzem święceń dokonali nałożenia rąk na elekta. Słowa te należy tak wypowiadać, aby głos biskupa, głównego szafarza święceń, brzmiał wyraźnie, zaś głos pozostałych biskupów był przyciszony.
26. Położenie księgi Ewangelii na głowę święconego podczas modlitwy święceń, a potem jej wręczenie wyświęconemu oznacza, że wierne głoszenie słowa Bożego stanowi jedno z głównych zadań biskupa. Namaszczenie głowy wyraża szczególny udział biskupa w kapłaństwie Chrystusa. Nałożenie pierścienia wskazuje na wierność biskupa Kościołowi, Bożej Oblubienicy. Nałożenie mitry oznacza obowiązek biskupa dążenia do świętości. Wręczenie pastorału jest znakiem przekazania władzy rządzenia powierzonym mu Kościołem.
Pocałunek, jaki nowo wyświęcony biskup otrzymuje od biskupa, głównego szafarza święceń, i od wszystkich biskupów, stanowi jakby pieczęć potwierdzającą jego przyjęcie do kolegium biskupów.
27. Jest bardzo stosowne, aby biskup wyświęcony na terenie swojej diecezji przewodniczył koncelebracji Liturgii eucharystycznej. Jeśli zaś święcenia odbyły się w innej diecezji, przewodniczy koncelebracji biskup, główny szafarz święceń. W tym przypadku nowo wyświęcony biskup zajmuje pierwsze miejsce wśród innych koncelebransów.
IV. Przedmioty i czynności, które nalezy przygotować
28. Oprócz tego, co jest konieczne do sprawowania Mszy pod przewodnictwem biskupa, należy przygotować:
a) Pontyfikał z tekstami Obrzędów święceń;
b) teksty modlitwy święceń dla biskupów szafarzy;
c) płócienny gremiał;
d) krzyżmo święte;
e) to, co konieczne do umycia rąk;
f) pierścień, pastorał, mitrę dla elekta i, jeśli jest to konieczne, paliusz. Insygnia te, z wyjątkiem paliusza, nie wymagają uprzedniego pobłogosławienia, ponieważ są przekazywane w samym obrzędzie święceń.
29. Katedrę biskupa, głównego szafarza święceń, krzesła dla biskupów udzielających święceń, elekta i dla prezbiterów koncelebrujących należy przygotować w następujący sposób:
a) podczas Liturgii słowa biskup, główny szafarz święceń, zasiada na katedrze, inni biskupi udzielający święceń po obu stronach katedry; elekt siedzi w odpowiednim miejscu w prezbiterium między prezbiterami, którzy mu asystują;
b) święcenia odbywają się z zasady przy katedrze; jeśli jednak z racji uczestnictwa wiernych jest to konieczne, dla biskupa, głównego szafarza święceń, i dla innych biskupów udzielających święceń należy przygotować krzesła przed ołtarzem lub w innym bardziej stosownym miejscu; krzesła zaś dla elekta i prezbiterów asystujących należy tak przygotować, aby wierni dobrze widzieli czynności liturgiczne.
30. Biskup, główny szafarz święceń, oraz biskupi i koncelebrujący prezbiterzy ubierają szaty liturgiczne, jakie im przysługują podczas sprawowania Mszy świętej.
Biskup, główny szafarz święceń, może pod ornat ubrać dalmatykę.
Elekt nakłada wszystkie szaty kapłańskie oraz krzyż noszony na piersiach i dalmatykę.
Biskupi zaś udzielający święceń, ale nie koncelebrujący, otrzymują albę, krzyż noszony na piersiach, stułę oraz, zależnie od okoliczności, kapę i mitrę. Prezbiterzy asystujący elektowi, jeśli nie koncelebrują, wkładają albę i kapę.
Kolor szat winien odpowiadać sprawowanej Mszy świętej; może też być biały. Można także użyć szat świątecznych lub bardziej okazałych.
PRZYPISY
11 Por. Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele, Lumen gentium, n. 22.
12 Tamże, n. 24.
13 Por. tamże, n. 22.
14 Por. tamże.
15 Por. tamże, n. 25.
16 Por. tamże, n. 26.
17 Por. tamże, n. 22.
18 Por. tamże, n. 22. | 
